«Μπορεί ο άνθρωπος να ξεφύγει από τη μοίρα, από το προκαθορισμένο και από το πεπρωμένο;», αυτό είναι το βασικό ερώτημα που πλανάται πάνω το αρχαίο δράμα του Σοφοκλή «Οιδίπους Τύραννος» που θα «ανεβάσουν» στη Θεσσαλονίκη για δύο μοναδικές παραστάσεις ο Θανάσης Σαράντος και η ομάδα του.

Ο κ. Σαράντος σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στον ρόλο του Οιδίποδα στην παράσταση που θα φιλοξενηθεί στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του 4ου Φεστιβάλ Καλοκαιριού, στο Θέατρο Κήπου, Τρίτη 4 και Τετάρτη 5 Ιουλίου.

Σε μία συνέντευξη εφ’όλης της ύλης που παραχωρεί στην Karfitsa, εξηγεί το πόσο διαχρονική παραμένει η τραγωδία του Σοφοκλή τον 21ο αιώνα, μιλά για την χημεία με τους συναδέλφους του και αποκαλύπτει την δική του άποψη για το εάν η εξουσία μπορεί να διαφθείρει μέχρι και τους πιο αγνούς χαρακτήρες.

Ονειρευόμουν να ασχοληθώ με αυτό το κείμενο

«Το έργο αυτό ήταν το όνειρό μου για πολλά χρόνια και τελικά αποφάσισα να ασχοληθώ με αυτό το εγχείρημα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Εντόπισα μία παράλληλη σχέση σε αυτό που αντιμετώπιζε η Αθήνα τόσες χιλιάδες χρόνια πίσω, τον λoιμό, με αυτό που αναγκάστηκε να περάσει πριν δύο χρόνια όλος ο πλανήτης, τον κορονοϊό», εξήγησε ο κ. Σαράντος, επισημαίνοντας ότι «Το στοιχείο που μου τράβηξε ιδιαίτερα την προσοχή ήταν ο ρόλος της πολιτικής σε έναν κόσμο, ο οποίος αλλάζει συνεχώς και καταστρέφεται, όπως γίνεται σήμερα μέσω της κλιματικής αλλαγής και ενός καταστροφικού πολέμου που επικρατεί ξανά στην Ευρώπη αλλά και της οικονομικής νεοφεουδαρχίας που αγνοεί εντελώς τη φύση αλλά και την ανθρώπινη ταυτότητα».

Το βασικό ερώτημα: «Ποιος είμαι;»

«Κατά τη διάρκεια του έργου ένα είναι το βασικό ερώτημα που πλανάται, το “ποιος είμαι”. Στην περίπτωση του Οιδίποδα, εκείνος προσπαθεί να λύσει τον γρίφο, χωρίς να αντιλαμβάνεται μέχρι το τέλος ότι το πρόβλημα είναι ο ίδιος. Ουσιαστικά ο τραγικός ήρωας τοποθετεί τον εαυτό του μέσα σε έναν λαβύρινθο, αναζητώντας ευθύνες από παντού γύρω του, εκτός από τον εαυτό του», ανέφερε ο σκηνοθέτης. Ο Οιδίπους αναζητά την αλήθεια για τη δολοφονία του πατέρα του και τη σχέση του με τη μητέρα του. Η αναζήτηση αυτή αποκαλύπτει την αλήθεια και οδηγεί στην καταστροφή του. Η αναζήτηση της αλήθειας οδηγεί τον Οιδίποδα στην αυτογνωσία και τελικά στην αποδοχή της ευθύνης για τις πράξεις του.

«Συνεργάστηκα με καταπληκτικούς ηθοποιούς και ανθρώπους»

«Ήταν ένα συναρπαστικό ταξίδι για μένα και τους συναδέλφους μου και τους ευχαριστώ θερμά που μου επέτρεψαν να τους οδηγήσω σε αυτό που αντιλαμβάνομαι εγώ ως την ουσία του Οιδίποδα», τόνισε στην «Κ» ο κ. Σαράντος και συνέχισε, «Όλοι οι ήρωες από τον χορό μέχρι και τον Τειρεσία και την Ιοκάστη διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο στο να επέλθει τελικά η “κάθαρση” του Οιδίποδα, η λύτρωση της πλοκής, φυσικά με την συμμετοχή των θεατών».

«Αδημονούμε να παίξουμε στη Θεσσαλονίκη, καθώς θα είναι η πρώτη μας παράσταση σε εξωτερικό χώρο, αφού η συγκεκριμένη παράσταση φτιάχτηκε για να πάιζεται σε εσωτερικό χώρο (Από Μηχανής Θέατρο της Αθήνας). Είναι σίγουρο ότι θα είναι ακόμα καλύτερη, αφού η φόρμα της τραγωδίας αναδεικνύεται σε υπαίθριους αμφιθεατρικούς χώρους με την συμμετοχή του κοινού και το Θέατρο του Κήπου στη Θεσσαλονίκη είναι ο ιδανικός χώρος» αποκάλυψε ο κ. Σαράντος, σημειώνοντας ότι «Για μένα είναι άκρως συγκινητικό ότι επανέρχομαι με αυτή την παράσταση στην αγαπημένη μου πόλη, γιατί είναι ο τόπος που φιλοξένησε και στήριξε όλες τις δουλειές μου, είναι το κοινό που αγαπώ και είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε την ίδια απήχηση και ενδιαφέρον με αυτό που υπήρξε στις παραστάσεις της Αθήνας».

Σκηνοθετικές πινελιές

«Βασίστηκα στον λόγο και όταν έχεις έναν ποιητικό λόγο όπως αυτόν του Σοφοκλή έχεις να αντιμετωπίσεις και το βασικό πρόβλημα της συγκρότησης των χορικών και του ρόλου του Χορού στο έργο, ειδικά όταν απαρτίζεται από μόλις 4 ηθοποιούς όπως συμβαίνει με την παράσταση μας που εναλλάσσονται στους ρόλους των 2 βοσκών, του εξάγγελου και του Ιερέα του προλόγου. Ένιωσα ότι εφόσον στο κείμενο του Σοφοκλή κανονικά αποτελείται από τον λαό της Θήβας στην δική μας παράσταση παίζουν κατά κάποιο τρόπο την συνείδηση του κεντρικού ήρωα απέναντι στην πόλη της Θήβας που τον ευεργέτησε δίνοντας του τον ρόλο του πρώτου πολίτη. Κατά κάποιον τρόπο αυτή ακριβώς η εμπιστοσύνη της πόλης φαίνεται πλέον να έχει διαλυθεί, αφού ο Οιδίποδας παρουσιάζεται επί τη εμφανίσει ως ένας αλαζόνας ηγέτης που χρησιμοποιεί τον λαό. Ο Χορός μας δείχνει ότι συμπάσχει μαζί του αλλά στο τέλος δεν συγχωρεί την προδοσία του αρχηγού τους. Σε αυτό το εγχείρημα, βοήθησε ιδιαίτερα και η μουσική του Κωνσταντίνου Ευαγγελίδη η οποία έχει συντεθεί ειδικά για την παράσταση και «έρχεται» να συμπληρώσει καταπληκτικά τα συναισθήματα που απορρέουν από τη δράση και τους ηθοποιούς και να τονίσει το θεϊκό στοιχείο, την μοίρα και την τύχη που τελικά είναι η βούληση του παντεπόπτη Απόλλωνα. Πραγματικά, όλοι οι συνάδελφοι μου έκαναν εξαιρετική δουλειά στο να πιστέψουν και να πορευτούν σε αυτόν τον δύσκολο δρόμο», είπε ο σκηνοθέτης.

«Είχαμε και την μεγάλη τύχη να βασιστούμε στην καταπληκτική μετάφραση του Μίνωα Βολανάκη που αν και έγραψε την μετάφραση πριν από δεκαετίες, έχει κατορθώσει να την καταστήσει τόσο διαχρονική, διατηρώντας το ειρωνικό ύφος που κυριαρχεί στο κείμενο του Σοφοκλή».

Υπάρχει τελικά αναπόφευκτη σχέση μεταξύ εξουσίας και αλαζονείας;

«Πιστεύω ότι είναι στο χέρι ενός ηγέτη για το αν θα κυβερνήσει συνετά η αλαζονικά. Δεν πιστεύω στο αναπόφευκτο, αλλά θεωρώ ότι πολύ σπάνια υπήρξε κοινωνία που επικρατούσε η απόλυτη Δημοκρατία, ακόμα και στην Αθήνα του Περικλή όπου η διαφάνεια και η δικαιοσύνη ήταν στο απόγειό τους. Έχουμε δει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις στο όνομα της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και της θρησκείας έχουν γίνει και τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Για παράδειγμα, ο Χίτλερ εκλέχθηκε δημοκρατικά, από τον ίδιο του το λαό μέσω της νόμιμης διαδικασίας, παρ’όλα αυτά οι αποφάσεις που πήρε όταν απέκτησε την εξουσία ήταν καταστροφικές. Και προκαλεί πραγματικά τεράστια εντύπωση πως ο γερμανικός λαός έχει αποποιηθεί την ευθύνη της “δημοκρατικής” εκλογής των Ναζί εκείνη την εποχή αλλά και των υποχρεώσεων της μετέπειτα Γερμανίας με τις εκκρεμούσες οφειλές της σε δεκάδες χώρες, ανάμεσά τους και τη δική μας με την προδοτική ανοχή των Ελλήνων πολιτικών. Η  πολιτική εξουσία έχει ανάγκη από συνεχή έλεγχο των πολιτών που οφείλουν ν’ απαιτούν διαφάνεια και δικαιοσύνη στις αποφάσεις του ηγέτη, όπως ακριβώς στην περίπτωση του Οιδίποδα».  

Μικρό ταξίδι σε ανοιχτούς χώρους

Η συγκεκριμένη παράσταση μετά τη Θεσσαλονίκη, θα «ταξιδέψει» στην Αθήνα, στο Αττικό Άλσος στις 9 Ιουλίου (υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής) και αργότερα στις 15 Σεπτέμβρη στο ανοιχτό θέατρο του Κολωνού (υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων).

Δείτε φωτογραφίες από την παράσταση: