Η απώλεια του σπουδαίου συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού αφήνει ένα μεγάλο κενό στον ελληνικό πολιτισμό.

Γράφει η Δήμητρα Δάρδα

Πολυγραφότατος, με ένα τεράστιο έργο από μυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα και μια πλούσια ποιητική διάσταση, ο εμβληματικός 89χρονος παγκοσμίου φήμης δημιουργός, ο οποίος υπήρξε ένας από τους δέκα πιο μεταφρασμένους εγχώριους συγγραφείς -σύμφωνα με την UNESCO-, έφυγε χθες το μεσημέρι από τη ζωή. Βιβλία του κυκλοφόρησαν σε τριάντα τρεις γλώσσες ανά τον κόσμο, καθώς και στη γραφή Μπράιγ, με γνωστότερα: «Η μυθολογία της Αμερικής», «Το ψαροντούφεκο», «Θύματα ειρήνης», «Οι φωτογραφίες», «Ζ», «Ο ιατροδικαστής» και «Ο θάνατος του Αμερικάνου». «Μόνο μια τέχνη, ένα επάγγελμα δεν μπορεί να ξεφύγει του καημού του: το συγγραφικό. Διότι σε αυτό αναπαράγεται η ζωή κι έτσι λησμονιά εύκολα δεν υπάρχει. Γι’ αυτό και πολλοί συγγραφείς καταφεύγουν σε ξεδόματα ουτιδανά, για να μπορούν να αναπνεύσουν. Κάνουν τον κηπουρό, τον μάγειρα, τον ταξιδευτή, τον εξερευνητή κοραλλιών, τον ψαροτουφεκά. Η μόνη φυγή από την κόλαση της γραφής είναι εντέλει ο ύπνος. Μα κι αυτός δεν είναι πάντα εύκολος», είχε αποκαλύψει σε συνέντευξή του. Το μυθιστόρημά του «Ζ» με θέμα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο (1969) από τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά με πρωταγωνιστές τον Ιβ Μοντάν και την Ειρήνη Παπά. Το φιλμ «σάρωσε» ανά τον κόσμο, κατακτώντας σειρά κορυφαίων διακρίσεων: Όσκαρ Καλύτερης Δίγλωσσης Ταινίας, «Χρυσή σφαίρα», Βραβείο «Bafta» για τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Μαζί με τον «Αλέξη Ζορμπά» του Καζαντζάκη είναι τα μόνα νεοελληνικά έργα που περιλαμβάνονται στη λίστα της βρετανικής εφημερίδας «The Guardian», που δημοσιεύτηκε το 2009, με τα «1.000 βιβλία που πρέπει να διαβάσει κανείς». Επίσης, η συνεργασία του με τον Νίκο Κούνδουρο στο σενάριο της ταινίας «Μικρές Αφροδίτες» υπήρξε πολύτιμη και σημαντική και ο θρίαμβος επιτυχίας σε Ελλάδα και εξωτερικό ήταν μοναδικός.

Από την Καβάλα μέχρι την άκρη του κόσμου

Γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1934 στην Καβάλα και είχε μια αδερφή, την Έλζα Βασιλικού, πρώην πρωταθλήτρια του πινγκ πονγκ. Οι γονείς τους κατάγονταν από τη Θάσο. Αποφοίτησε από το Λύκειο Καρυωτάκη στην Καβάλα, τη Σχολή Βαλαγιάννη (Θεσσαλονίκη) και το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια. Στη συνέχεια σπούδασε Νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και σκηνοθεσία τηλεόρασης στη δραματική σχολή του Πανεπιστημίου Γέιλ (Drama School – SRT) στο Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ (ΗΠΑ). Στη διάρκεια της μεγάλης του διαδρομής στις Τέχνες, ο πρώην πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO Βασίλης Βασιλικός έζησε για τρεις δεκαετίες (1967-1994) στην Ευρώπη και την Αμερική και εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη σε ξένες παραγωγές και ντοκιμαντέρ, σεναριογράφος, επιμελητής (Dr) σεναρίων, εισηγητής σεναρίων στην Arte, δημοσιογράφος και παρουσιαστής.

«Έχω αδικηθεί από την κριτική»

Όλα τα χρόνια της ζωής του έγραφε ακατάπαυστα με επιρροές από τη δημοσιογραφική και κινηματογραφική τεχνική. Ωστόσο, σε συνεντεύξεις του δήλωνε με παράπονο ότι η κριτική δεν τον αντιμετώπιζε με δίκαιο τρόπο: «Έχω αδικηθεί σφόδρα από την κριτική γενικά. Δεν ισχυρίζομαι ότι τα βιβλία που έχω γράψει μέχρι σήμερα είναι καλά. Όμως, δεν απασχόλησαν τους αρμόδιους, οι οποίοι στρέφουν το ενδιαφέρον τους σε άλλα έργα. Σε όλες τις κουλτούρες υπάρχουν “κλειστά κυκλώματα”. Εμείς τα αναπτύξαμε καθ’ υπερβολήν». Ανάμεσα στις εκατόν είκοσι εκδόσεις που υπέγραψε ξεχώρισε η μυθιστορηματική αυτοβιογραφία του με τίτλο «Η μνήμη επιστρέφει με λαστιχένια πέδιλα». Στις σελίδες της εξιστόρησε την πολυτάραχη και συναρπαστική ζωή του, καταθέτοντας τις πολύτιμες αναμνήσεις από συναντήσεις με κορυφαίες προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών του 20ού αιώνα, Έλληνες και ξένους, για την αυτοεξορία στο Παρίσι και την επιστροφή στη χώρα μετά τη Μεταπολίτευση. Ήταν παντρεμένος με την υψίφωνο Βάσω Παπαντωνίου, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την Ευρυδίκη.

πηγή Political