(ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ)

«Αφαίρεσαν τη ζωή του ενεργώντας με πρόθεση πρόκλησης σε αυτόν τουλάχιστον βαριών σωματικών βλαβών και αποδεχόμενοι και το ενδεχόμενο του θανάτου του από τις ενέργειες τους».

Ρεπορτάζ: Βασίλης Παπαναστούλης

Στην παραπάνω φράση εμπεριέχεται η κρίση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Θεσσαλονίκης για τους 12 οπαδούς του ΠΑΟΚ αναφορικά με την οπαδική επίθεση στους πέντε φίλους του Άρη, που στοίχισε τη ζωή στον  Άλκη Καμπανό, το χειμωνιάτικο βράδυ του 2022, στην περιοχή Χαριλάου.

Επτά κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν με ισόβια δεσμά και  πολυετείς καθείρξεις ως συναυτουργοί  σε ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο και οι υπόλοιποι πέντε με πρόσκαιρες καθείρξεις ως  συνεργοί, για τον θάνατο του 19χρονου. Επιπλέον, κρίθηκαν ένοχοι για τις απόπειρες ανθρωποκτονίας εναντίον των δύο φίλων του Άλκη και για μια σειρά άλλων αδικημάτων, κατά περίπτωση.

Σχεδόν 11 μήνες μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας από την πρόεδρο του δικαστηρίου Ελισάβετ Κούτρα, στις 19 Ιουνίου καθαρογράφηκε η απόφαση και δημοσιεύτηκε το σκεπτικό της, αριθμώντας συνολικά 4317 σελίδες ενώ τώρα αναμένεται να οριστεί η ημερομηνία για τη δευτεροβάθμια δίκη. Έφεση άσκησαν και οι 12 καταδικασθέντες όπως επίσης και ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Θεσσαλονίκης Νικόλαος Καλλίδης ο οποίος έκανε δεκτή τη σχετική αίτηση της οικογένειας του θύματος  θεωρώντας ότι το δικαστήριο δεν εκτίμησε σωστά τον δόλο των κατηγορούμενων, αλλά και τη συμμετοχή κάποιων εξ αυτών που κρίθηκαν ένοχοι ως συνεργοί. 

Στην απόφαση του ΜΟΔ, εκτενής αναφορά γίνεται στη  διάκριση του δόλου: Ο άμεσος συνίσταται στη γνώση και στη θέληση για την καταστροφή της ζωής του άλλου ανθρώπου. Ο ενδεχόμενος δόλος συνίσταται στην αποδοχή του ενδεχόμενου αποτελέσματος της θανάτωσης του άλλου.

Απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς των κατηγορουμένων περί μεταβολής της κατηγορίας σε μη σκοπούμενη ή σκοπούμενη θανατηφόρα σωματική βλάβη, το δικαστήριο απαντάει ως εξής:  Στον ενδεχόμενο δόλο ο δράστης όχι μόνο προβλέπει το εγκληματικό αποτέλεσμα αλλά και αποδέχεται αυτό, σε αντίθεση με την ενσυνείδητη αμέλεια που δεν υπάρχει αποδοχή του αποτελέσματος από τον δράστη. 

Τα τελευταία 40΄΄ του Άλκη

Μέσα σε 40 δευτερόλεπτα, ο Άλκης δέχτηκε το σύνολο των πολλαπλών πληγμάτων που έφερε και μάλιστα σε δύο φάσεις, δηλαδή σε πρώτο χρόνο ευρισκόμενος πάνω στα σκαλιά της εισόδου της οικοδομής επί της οδού Θ. Γαζή και σε δεύτερο χρόνο στο πεζοδρόμιο στο οποίο κατέπεσε μετά τα πρώτα πλήγματα και άφησε την τελευταία του πνοή. Σύμφωνα με το ιατροδικαστικό πόρισμα ο θάνατος επήλθε από την τρώση της μηριαίας αρτηρίας, από μαχαιριά που δέχτηκε στο δεξί πόδι,   σε συνδυασμό με χτυπήματα στο κεφάλι από θλώντα όργανα (κοντάρια, μπουνιές κ.α).

Τρεις επιβαίνοντες του πρώτου αυτοκινήτου,  ένας από το δεύτερο  και  τρεις από το  τρίτο αυτοκίνητο ( 2^ος,  3^ος, 4^ος, 7^ος, 9^ος, 10^ος, και 11^ος κατηγορούμενος) κατάφεραν από κοινού χτυπήματα επιφέροντας τον θάνατο του Αλκιβιάδη Καμπανό, όπως  αναγράφεται στην απόφαση.

Από τους 12 μόνο ο 2^ος ομολόγησε, απολογούμενος στο δικαστήριο, ότι έπληξε με μαχαίρι τη μηριαία αρτηρία του 19χρονου ενώ οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι δεν παραδέχτηκαν ότι χτύπησαν τον Άλκη. Στο σκεπτικό της απόφασης επισημαίνεται ότι, πέραν του 2^ου κατηγορούμενου, δεν κατέστη δυνατό να διαχωριστεί ο βαθμός συμμετοχής των λοιπών κατηγορουμένων.

Κατά την κρίση του δικαστηρίου, δεν αποδείχτηκε ότι οι κατηγορούμενοι ενήργησαν με άμεσο δόλο α’ βαθμού, δηλαδή ότι επιδίωκαν τον θάνατο του 19χρονου όταν ξεκίνησαν την επίθεση αλλά ότι σκόπευαν να του προκαλέσουν βαριές σωματικές βλάβες, αποδεχόμενοι και το ενδεχόμενο του θανάτου του.

Όπως αναγράφεται στο σκεπτικό, ο κοινός ενδεχόμενος ανθρωποκτόνος  δόλος των δραστών συνάγεται με βεβαιότητα α) από τα μέσα που επέλεξαν και χρησιμοποίησαν για την επίθεση, β) από τα σημεία του σώματος του Άλκη, στα οποία επέφεραν πλήγματα, γ) από την πολλαπλότητα και τη μεγάλη σφοδρότητα των πληγμάτων δ) από την επιδίωξη και τη  πραγματοποίηση της επίθεσης τους, έχοντας αριθμητική υπεροχή και ε) από το γεγονός ότι ενώ ο 19χρονος είχε πέσει από τα χτυπήματα τους στο πεζοδρόμιο, ενώ έβγαζε κραυγές πόνου και ήταν ήδη εμφανές ότι είχε αθρόα απώλεια αίματος στο σημείο της πτώσης του, οι κατηγορούμενοι εξακολουθούσαν να τον χτυπούν από κοινού και επανειλημμένα. 

Σύμφωνα με την απόφαση, ως συνεργοί  στην ανθρωποκτονία του 19χρονου συμμετείχαν οι υπόλοιποι πέντε που καταδικάστηκαν με πρόσκαιρες ποινές (1^ος, 5^ος ,6^ος, 8^ος και 12^ος). Από τους συνολικά 12, οι  11 καταδικάστηκαν για συνέργεια στην απόπειρα ανθρωποκτονίας που τέλεσε ο 10^ος κατηγορούμενος εναντίον των δύο από τους πέντε φίλους του Άρη. «Άπαντες οι άνω κατηγορούμενοι, έχοντας αποφασίσει και οργανώσει όλοι μαζί την ένδικη επίθεση και γνωρίζοντας ο καθένας ότι σχεδόν όλοι εξ αυτών έφεραν όπλα πρόσφορα να επιφέρουν ακόμη και θανατηφόρα πλήγματα, με τη φυσική τους παρουσία παρότρυναν τους λοιπούς κατηγορούμενους και ενίσχυαν την απόφαση αυτών να τελέσουν τις άνω κακουργηματικές πράξεις, παρέχοντας τους και ένα ισχυρό αίσθημα ασφάλειας, ώστε να προβούν σε αυτές με επιτυχία…», σύμφωνα με την απόφαση.

«Δεν αποδέχτηκαν πλήρως τις πράξεις τους»

Το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Θεσσαλονίκης απέρριψε όλα τα αιτήματα για την χορήγηση ελαφρυντικών που θα επέτρεπαν τη μείωση των ποινών.

Όταν τελέστηκαν οι επίδικες πράξεις, οι 12 καταδικασθέντες είχαν ηλικία κάτω των 25 ετών. Το δικαστήριο, όμως, δεν αναγνώρισε την ελαφρυντική περίσταση της μετεφηβικής ηλικίας, με το εξής σκεπτικό:  «Οι κατηγορούμενοι οι οποίοι σημειώνεται ότι εργάζονται όλοι από μικρή ηλικία και στηρίζουν τις οικογένειες τους, γεγονός που δεν συνάδει με επιπολαιότητα, τέλεσαν τέτοιες πράξεις και ιδίως τις πράξεις της ανθρωποκτονίας και της απόπειρας ανθρωποκτονίας, μετέχοντας ως αυτουργοί ή συναυτουργοί, δρώντας με σχεδιασμό, ψυχραιμία, με χρήση όπλων και ιδιαίτερη σκληρότητα, κατόπιν συνειδητής επιλογής. Έτσι κρίνεται ότι η εγκληματική τους συμπεριφορά δεν σχετίζεται με τη νεανική τους ανωριμότητα, αντιθέτως κρίνεται ότι αυτοί ενήργησαν με ωριμότητα και ότι δεν συντρέχει λόγος επιβολής σε αυτούς μειωμένης ποινής λόγω της μετεφηβικής του ηλικίας».  

Αναφορικά με το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου, «…ερευνώντας τις περιστάσεις τέλεσης των προαναφερόμενων αξιόποινων πράξεων και δη την ιδιαίτερη απαξία αυτών, το Δικαστήριο οδηγείται στο συμπέρασμα ότι οι κατηγορούμενοι διαθέτουν προσωπικότητα, χαρακτήρα και συμπεριφορά με θρασύτητα και έλλειψη πραγματικού σεβασμού στα έννομα αγαθά και ιδίως σε αυτά της ζωής και της υγείας. Πριν την τέλεση των πράξεων για τις οποίες καταδικάστηκαν, ήταν  οπαδικά ενεργοί και οι συνθήκες τέλεσης και ο τρόπος δράσης τους καταδεικνύουν πλήρη εξοικείωση τους με οπαδικά επεισόδια, ώστε να αναιρείται το στοιχείο του πρότερου σύννομου βίου».

Σχετικά με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας, που ζήτησαν τέσσερις καταδικασθέντες (1ος, 2ος, 3ος και 9ος), «πρέπει να απορριφθεί, εφόσον αφενός δεν αποδέχονται πλήρως τις πράξεις για τις οποίες καταδικάστηκαν, αφετέρου δεν αποδεικνύεται οποιαδήποτε έμπρακτη εκδήλωση μεταμέλειας τους {…} ενώ η δήλωση ομολογίας ορισμένων μόνο εκ των πράξεων και η λεκτική έκφραση συγνώμης στο ακροατήριο ουδόλως αρκεί προς τούτο, εφόσον δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένες πράξεις που υποδηλώνουν την αυθόρμητη μεταβολή και μετάλλαξη στον ψυχισμό τους».

Το δικαστήριο δεν αναγνώρισε την «μετέπειτα καλή συμπεριφορά», που ζήτησαν οι 4^ος ,5^ος ,6^ος ,8^ος ,10^ος ,11^ος  και 12^ος, λόγω σπουδών, συμμετοχής σε δρώμενα,  δωρεών γονέων, κατά την διάρκεια της προσωρινής  κράτησης αλλά πριν τις καταδίκες τους. Στο σκεπτικό, μεταξύ άλλων, σημειώνεται ότι οι παραπάνω δραστηριότητες δεν αρκούν για να αποδείξουν «τον ενστερνισμό της ομαλής κοινωνικής συμβίωσης, δοθέντος και ότι αυτοί έως  σήμερα δεν αποδέχονται πλήρως τις πράξεις τους».

Σχολιάζοντας την απόφαση του ΜΟΔ, ο δικηγόρος Γαβριήλ Κερμανίδης, συνήγορος υπεράσπισης του10ου κατηγορούμενου, επισήμανε στην Karfitsa τα εξής:

«Ο τελικός χαρακτηρισμός των πράξεων των κατηγορουμένων προσκρούει σε αναρίθμητες αποφάσεις ποινικών δικαστηρίων, που προχώρησαν σε επιτρεπτή μεταβολή αντίστοιχων κατηγοριών. Η παραδοχή του ενδεχόμενου δόλου είναι σημαντική αφετηρία για την επόμενη δίκη. Θα χαρακτήριζα τολμηρή την απόρριψη ουσιαστικά των καταθέσεων των μαρτύρων- ιατροδικαστών και πραγματογνωμόνων των υπερασπιστών. Δυστυχώς, για μία ακόμη φορά η επίδραση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας σε μία δίκη υψηλής ακροαματικότητας, υπήρξε σημαντική. Ο κοινωνικός και ανθρώπινος αντίκτυπος ενός τραγικού γεγονότος, δεν πρέπει να αποπροσανατολίζει το ύψιστο καθήκον της Δικαιοσύνης που είναι η απόλυτη αναζήτηση της αλήθειας και η δίκαιη τιμωρία των δραστών. Ελπίζω- και έχω εμπιστοσύνη στο δικαϊκό μας σύστημα- ότι στον δεύτερο βαθμό θα αποδοθεί η πλήρης διάσταση του θλιβερού γεγονότος σε πραγματικό και νομικό επίπεδο και η αποκατάσταση των κατηγορουμένων. Η εν λόγω απόφαση έκανε ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή».

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚARFITSA