«Η πολιτική του Τραμπ δεν είναι απλώς ένα φαινόμενο της αμερικανικής πολιτικής ζωής. Είναι καθρέφτης και καταλύτης ενός κόσμου που μετασχηματίζεται. Ο Τραμπ ενσαρκώνει τις τάσεις μιας εποχής γεμάτης αβεβαιότητα, σύγκρουση και ανασφάλεια». Αυτή τη θέση εξέφρασε, μιλώντας στην Karfitsa, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, Χρήστος Φραγκονικολόπουλος.

Σχολιάζοντας τις διεθνείς εξελίξεις, τον «εμπορικό πόλεμο» που κατά πολλούς εξαπέλυσε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ αλλά και τη στάση της Ευρώπης μπροστά στα νέα δεδομένα, ο καθηγητής υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Είμαστε αντιμέτωποι με μια κρίση εμπιστοσύνης που διαπερνά τόσο τα εθνικά όσο και τα διεθνή συστήματα. Ο Τραμπ ενσαρκώνει αυτή την κρίση μέσα από την απαξίωση της δικαιοσύνης, των μέσων ενημέρωσης και την ακύρωση πολιτικών συμπερίληψης. Η απόσυρση από διεθνείς θεσμούς και η υπονόμευση συμμαχιών αποκαλύπτουν μια Αμερική που δεν ηγείται, αλλά οχυρώνεται. Ο πρόεδρος Τραμπ αποκαλύπτει πως οι παλιές βεβαιότητες καταρρέουν μπροστά στην επίμονη διεκδίκηση νέων πόλων ισχύος».

Να ενισχύσει την αμυντική και στρατιωτική της ισχύ η ΕΕ

Αναφορικά με τη στάση της ΕΕ, ο κ. Φραγκονικολόπουλος σημειώνει στην Karfitsa, ότι θα πρέπει να διατηρήσει την ταυτότητα της ήπιας ισχύος που έχει χτίσει, όμως θα πρέπει και να ενισχύσει τους τομείς της άμυνας και της στρατιωτικής δύναμης. «Η πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι καινούρια. Οι αποφάσεις που έπρεπε να έχουν ληφθεί εδώ και καιρό αναβάλλονταν, αφήνοντας την Ένωση εκτεθειμένη στις ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις. Η πρόκληση για τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι να ενισχύσουν την αμυντική ικανότητα της Ένωσης χωρίς να υπονομεύουν τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής ενοποίησης», όπως επισημαίνει. Και προσθέτει πως σήμερα δεν απαιτείται ανταγωνισμός και προπαγάνδα, «αλλά μια στρατηγική με γνώμονα τη λογική ότι “η ισχύς μαζί με άλλους” είναι πιο σημαντική από την “εξουσία πάνω στους άλλους”».

Ο ρόλος της Ελλάδας

Ερωτηθείς σχετικά με το ρόλο της Ελλάδας σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Φραγκονικολόπουλος επεσήμανε ότι η χώρα μας μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως «έξυπνη δύναμη». Ειδικότερα ανέφερε πως η Ελλάδα μπορεί να συνδυάσει «την ευρωπαϊκή θεσμική της ταυτότητα με ευέλικτη και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Η στρατηγική της δεν βασίζεται σε διλήμματα του παρελθόντος, αλλά σε ένα νέο μείγμα προσαρμοστικότητας, περιφερειακής εμβάθυνσης και διεθνούς δικτύωσης».

Κατέληξε δε πως η χώρα μας μπορεί να συνδυάσει δύο προσεγγίσεις: Ενίσχυση της ευρωπαϊκής της θέσης, προτείνοντας πιο ενεργή αμυντική και εξωτερική πολιτική της ΕΕ, διατήρηση ευέλικτων διμερών σχέσεων με χώρες που προσφέρουν στρατηγικά οφέλη, δημιουργία περιφερειακών συμμαχιών, όπως το σχήμα 3+1 (Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ+ΗΠΑ), ή συνεργασίες με τα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή.