Η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) καθιστά τις μηχανές ικανές να μαθαίνουν από την εμπειρία, να προσαρμόζονται σε νέα εισαγόμενα δεδομένα και να εκτελούν ανθρωπομορφικά έργα. Τα περισσότερα παραδείγματα AI για τα οποία ακούμε σήμερα περιλαμβάνουν υπολογιστές που παίζουν σκάκι και αυτο-οδηγούμενα αυτοκίνητα. Μάλιστα, μια πληθώρα ταινιών επιστημονικής φαντασίας έχουν επικεντρωθεί στην τεχνητή νοημοσύνη, πολλές φορές παρουσιάζοντάς την ως καταστροφή για το ανθρώπινο γένος και τον ίδιο τον πλανήτη. Ωστόσο, ο τομέας της οικολογίας ασπάζεται όλο και περισσότερο τα οφέλη της, καθώς την αντιμετωπίζει σαν μία καινοτόμο τεχνολογική λύση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της κρίσης της βιοποικιλότητας.

Σε πρόσφατη αναφορά του Wildlabs.net, η τεχνητή νοημοσύνη χαρακτηρίστηκε ως μία από τις τρεις κορυφαίες τεχνολογίες στον τομέα της διατήρησης. Με τη βοήθεια ηχογραφήσεων, δορυφορικών εικόνων και βίντεο, η τεχνητή νοημοσύνη είναι η κατάλληλη για να αναγνωρίζει και να εντοπίζει υλικό που περιέχει σπάνια είδη. Ακόμη, με τις δυνατότητες που διαθέτει μπορεί να βοηθήσει στο να προστατευτούν διάφορα είδη από τη λαθροθηρία και να εξασφαλίσει ένα προστατευμένο περιβάλλον για την παρακολούθηση και ευζωία των ειδών.

Με συστήματα υπολογιστών μηχανικής μάθησης που χρησιμοποιούν αλγόριθμους για κατανόηση και προσαρμογή, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διευκολύνει την δουλειά εκατοντάδων ανθρώπων. Σας παρουσιάζουμε, λοιπόν, τρία έργα τεχνητής νοημοσύνης που συμβάλλουν σε τεράστιο βαθμό στην κατανόησή μας για τη βιοποικιλότητα και τα διάφορα είδη. Πιο συγκεκριμένα:

• ΤΕΛΟΣ ΣΤΗ ΛΑΘΡΟΘΗΡΙΑ 

Στο εθνικό πάρκο της Kafue της Ζάμπια φιλοξενούνται πάνω από 6.000 αφρικανικοί ελέφαντες σαβάνας. Συνολικά, η έκταση του πάρκου αγγίζει τα 22.400 τετραγωνικά χιλιόμετρα, καθιστώντας τη λαθροθηρία ένα σοβαρό πρόβλημα και μία ακόμα μεγαλύτερη υλικοτεχνική πρόκληση. Στη λίμνη Itezhi-Tezhi, η οποία βρίσκεται στα σύνορα του πάρκου, παρουσιάζεται επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα, το παράνομο ψάρεμα. Δεν είναι λίγες οι φορές που λαθροκυνηγοί, μεταμφιεσμένοι σε ψαράδες, χρησιμοποιούν τη λίμνη για να εισέλθουν στο πάρκο και να δραπετεύσουν απαρατήρητοι, συχνά εκμεταλλευόμενοι το σκοτάδι.

Γι’αυτό η Connected Conservation Initiative, από το Game Rangers International και το Τμήμα Εθνικών Πάρκων και Άγριας Ζωής της Ζάμπια χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να προστατεύσουν τα είδη που κατοικούν στο πάρκο από τους λαθροκυνηγούς, “υψώνοντας” ένα εικονικό τείχος μήκους 19 χιλιομέτρων στη λίμνη, ώστε οι θερμικές κάμερες υπερύθρων να εντοπίζουν και να καταγράφουν οτιδήποτε μπαίνει και βγαίνει από το πάρκο είτε είναι μέρα είτε είναι νύχτα.

Οι κάμερες εγκαταστάθηκαν το 2019. Στην αρχή παρακολουθούνταν χειροκίνητα από δασοφύλακες, οι οποίοι σε περίπτωση καταπάτησης ειδοποιούνταν, με αποτέλεσμα να μπορούν να αντιμετωπίσουν άμεσα τις παράνομες δραστηριότητες. Πλέον το FLIR AI έχει εξειδικευτεί στο να εντοπίζει αυτόματα οποιαδήποτε εισβολή στο πάρκο, μειώνοντας την ανάγκη για συνεχή χειροκίνητη παρακολούθηση. Βέβαια, διάφορα ζώα, όπως πουλιά, τυχαίνει να ενεργοποιούν κάποιες φορές το κέντρο ασφάλειας, επομένως η τεχνητή νοημοσύνη ακόμα διδάσκεται στο να αγνοεί τις κάλπικες εισβολές.

• ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ ΕΙΔΩΝ

Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινείται και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στο Κονγκό, όπου η διάσωση ειδών που βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης στο δεύτερο μεγαλύτερο δάσος στον κόσμο καθίσταται τεράστια επίτευξη. Το 2020 η Appsilon, εταιρεία επιστήμης δεδομένων, συνεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο Stirling στη Σκωτία και τον οργανισμό εθνικών πάρκων της Γκαμπόν, με στόχο να αναπτύξουν τον αλγόριθμο ταξινόμησης εικόνων Mbaza AI.

Με την αρωγή του αλγορίθμου, πραγματοποιείται μεγάλης κλίμακας παρακολούθηση στα μεγαλύτερα εθνικά πάρκα της Γκαμπόν. Αναλυτικότερα, οι οικολόγοι πλέον δεν χρειάζεται να αναγνωρίζουν και να ταυτοποιούν χειροκίνητα μία πληθώρα οπτικού υλικού, ώστε να γίνει η καταγραφή των ειδών. Εξάλλου, η διαδικασία αυτή θα απαιτούσε μήνες ή χρόνια για να πραγματοποιηθεί και ο χρόνος σε μία χώρα, που θρηνεί 150 ελέφαντες κάθε χρόνο από την λαθροθηρία, έχει τεράστια σημασία.

Το Mbaza AI μπορεί να ταξινομήσει έως και 3.000 εικόνες την ώρα, με ποσοστό ακρίβειας 96%. Αυτό προσφέρει στους οικολόγους τον απαραίτητο χρόνο, ώστε να παρακολουθούν τα ζώα και σε περίπτωση εντοπισμού κάποιας ανωμαλίας να δράσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται.

Κάθε χρόνο εκατοντάδες είδη απειλούνται από την λαθροθηρία, με αποτέλεσμα πολλές φορές να φτάνουν στα όρια εξάλειψης. Αυτή η νέα καινοτόμος τεχνολογία είναι εκείνη που θα βοηθήσει στο να σταματήσουν τέτοιου είδους θηριωδίες και να προστατευτεί το μέλλον του πλανήτη μας. Γιατί κάθε ζώο είναι ξεχωριστό και η θέση του στον πλανήτη καθορίζει την ύπαρξη ζωής.

• ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΝΕΡΟΥ

Τα τελευταία χρόνια η κλιματική αλλαγή, ένα σοβαρότατο περιβαλλοντικό πρόβλημα, έχει συντελέσει στην μείωση του νερού σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Βραζιλία, η οποία έχει χάσει πάνω από το 15% των επιφανειακών υδάτων της, μόλις τα 30 τελευταία χρόνια. Το ποσοστό αυτό έγινε αντιληπτό μέσω της βοήθειας της τεχνητής νοημοσύνης.

Ποτάμια, λίμνες και υγρότοποι της χώρας, τα οποία αποτελούν το στολίδι της Βραζιλίας, αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση από την αύξηση του πληθυσμού, την οικονομική ανάπτυξη και τις δραματικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Κανένας όμως δεν γνώριζε τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος μέχρι που το έργο ύδατος MapBiomas, δημοσίευσε τα αποτελέσματά του μετά την επεξεργασία 150.000 εικόνων που τραβήχτηκαν από δορυφόρους της NASA. Χωρίς την τεχνητή νοημοσύνη, η καταμέτρηση αυτών των αλλαγών θα ήταν αδύνατη να γίνει με το επίπεδο λεπτομέρειας που χρειάζεται για να κατανοηθεί η σοβαρότητα της κατάστασης, εφόσον δεν είναι μόνο η μείωση του ύδατος το μόνο πρόβλημα που παρατηρήθηκε, αλλά και η απώλεια εκατοντάδων φυτών και ζώων που κατοικούσαν στην περιοχή.

Ο πλανήτης είναι το σπίτι μας. Όλοι οφείλουμε να τον σεβόμαστε και να τον προστατεύουμε. Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό είδος πάνω στη Γη που προκαλεί συνεχώς αλλαγές, οι περισσότερες από τις οποίες απειλούν την ευημερία του. Αυτό οφείλει να αλλάξει. Μόνο έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα μέλλον για τις γενιές που έπονται.