Με το άγχος των Ρίχτερ ζουν αρκετοί Θεσσαλονικείς, κυρίως όσοι έζησαν στο πετσί τους ή άκουσαν από πολύ κοντινά τους πρόσωπα ιστορίες από το φονικό σεισμό του 1978. Οι ισχυρές δονήσεις των τελευταίων 24ωρων στη Σαντορίνη αποτελούν από τα βασικά θέματα συζήτησης, ενώ και οι αρμόδιοι φορείς της πόλης έχουν τεθεί σε ετοιμότητα.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΑΡΥΠΙΔΟΥ

Ο δήμος Θεσσαλονίκης είναι σε επιφυλακή, ακόμη και να στείλει βοήθεια, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο στις Κυκλάδες, με αφορμή τα απανωτά χτυπήματα του εγκέλαδου. Το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας ενημερώνεται από τις αρμόδιες αρχές ώστε στην περίπτωση που απαιτηθεί να κινηθούν οι υπηρεσίες συντονισμένα. 

«Ενημερωνόμαστε κι εμείς για τη Σαντορίνη από τις αρμόδιες αρχές, το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Αλλαγής, τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, την ακαδημαϊκή κοινότητα. Αν χρειαστεί θα συνδράμουμε, αλλά θα το πράξουμε κατόπιν σχετικού αιτήματος και στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού», δήλωσε στην «Κ» ο εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος για δράσεις Πολιτικής Προστασίας της διοίκησης Αγγελούδη, Δημήτρης Κίρλας.

Στο πλαίσιο της ετοιμότητας για σεισμική δραστηριότητα, ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει επικαιροποιημένο το σχέδιο «Εγκέλαδος 2», ενώ διαθέτει σκηνές για την περίπτωση που απαιτηθεί να διαμείνει κόσμος. Ειδικότερα, έχει τριάντα σκηνές εκ των οποίων οι δύο είναι νοσοκομειακού τύπου, αν και η αρμοδιότητα διανομής των σκηνών είναι της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και μετά του στρατού.

Επίσης, διαθέτει σκαπτικά μηχανήματα, γεννήτριες, αντλίες ακόμα και θερμαντικά σώματα (σόμπες), φορτωτές, jcb, φορτηγά οχήματα, ενώ είναι σε ισχύ το μητρώο εργοληπτών μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2025.

Οι χώροι καταφυγής και καταυλισμού 

Να καταστρώσουν τα οικογενειακά τους πλάνα και να γνωρίζουν με λεπτομέρειες όλα τα μέλη που θα κατευθυνθούν σε περίπτωση σεισμού, δεδομένου πως η επικοινωνία ακόμη και με τα κινητά τηλέφωνα θα γίνεται με δυσκολία, είναι από τις βασικές οδηγίες προς τους πολίτες.

Σε κάθε γειτονιά έχουν οριστεί χώροι καταφυγής και καταυλισμού ώστε να σπεύσουν να προστατευτούν ή να διανυκτερεύσουν οι πολίτες. «Έχουμε ορισμένους τους χώρους καταυλισμού και καταφυγής. Υπάρχουν αναρτημένοι στο site του δήμου Θεσσαλονίκης και τοποθετημένοι σε διάφορα σημεία μέσα στην πόλη» προσθέτει ο κ.Κίρλας. 

Μεταξύ των σημείων όπου μπορεί να προστρέξει ο κόσμος είναι πάρκα και πλατείες, ανοιχτοί χώροι σχολείων, εκκλησιών και αθλητικών εγκαταστάσεων κ.α.

Πέρα από τους ελεύθερους χώρους, υπάρχει και ειδικός σχεδιασμός για τη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου στα σχολεία και τα ΚΑΠΗ. Κατά την περσινή χρονιά ενημερώθηκαν σχετικά όλα τα σχολικά συγκροτήματα και τα ΚΑΠΗ, ενώ για το 2025 ξεκίνησε ο νέος κύκλος. ‘Ηδη οι αρμόδιοι επισκέφτηκαν το 15ο δημοτικό σχολείο και θα ακολουθήσει το 34ο δημοτικό στις 14 Φεβρουαρίου. 

Επίσης, ο τομέας της Πολιτικής Προστασίας συμμετείχε σε ενημερωτική δράση της Ε’ δημοτικής κοινότητας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση σεισμών και προγραμματίζεται αντίστοιχη στην Α’ κοινότητα.

Τα πιο σημαντικά ρήγματα

Τα πιο σημαντικά ρήγματα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης όπως ανέφερε στην «K» ο Σπύρος Παυλίδης, ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ και πρόεδρος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Θεσσαλονίκης είναι στη λεκάνη της Μυγδονίας (Ασσήρου – Κριθιάς) και στον Ανθεμούντα, που βρίσκεται νότια του αεροδρομίου «Μακεδονία» (στην περιοχή Περαίας – Βασιλικών).  

Αντίθετα, το ρήγμα του Ασβεστοχωρίου δεν θεωρείται και τόσο σημαντικό, ενώ κατά το παρελθόν η Θεσσαλονίκη έχει επηρεαστεί και από τα ρήγματα Στρατωνίου, Θερμαϊκού και Δοϊράνης.

Η γραμμή του Μετρό και το ρήγμα της Βούλγαρη που απαιτεί ειδικές μελέτες

Ένα ακόμη σημαντικό ρήγμα στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης είναι αυτό στην περιοχή της Βούλγαρη, το γνωστό ως ρήγμα Πυλαίας – Πανοράματος. Κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού της γραμμής του Μετρό ελήφθη σοβαρά υπόψιν από τους υπεύθυνους κατασκευής του έργου, ωστόσο -σύμφωνα με τους ειδικούς- απαιτούνται επιπλέον μελέτες.

Οι ειδικοί έχουν ζητήσει να γίνουν συγκεκριμένες τομές και κάποιες γεωτρήσεις πέραν της γραμμής του Μετρό, δεξιά και αριστερά του χώρου για τη σωστή χαρτογράφηση. Επιπλέον, κρίνεται απαραίτητη εκσκαφή για να μελετηθούν τα ιζήματα προκειμένου να γνωρίζουν με λεπτομέρειες το μήκος του ρήγματος, τις διαστάσεις του και τη γεωλογική του ιστορία.

Δεν υπάρχει ένδειξη για ισχυρό σεισμό

Τη βεβαιότητα πως δεν υπάρχει καμία ένδειξη για ισχυρό σεισμό στη Θεσσαλονίκη εκφράζει στην εφημερίδα «Κ» ο κ.Παυλίδης. Αναφέρει πως από την παρακολούθηση των φαινομένων δεν υπάρχει το παραμικρό ενδεχόμενο, προσθέτοντας πως όλοι οι σεισμοί που δόθηκαν από τα ρήγματα της ευρύτερης περιοχής είναι της τάξης των 6 με 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ το μέγιστο.

Συμπληρώνει, ωστόσο, πως τα ενεργά ρήγ­ματα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν στον αντισεισμικό σχεδιασμό. Η περιοχή της Θεσσαλονίκης αν και έχει χαμηλή σεισμικότητα, ο σεισμικός κίνδυνος παραμένει μεγάλος. Το εστιακό βάθος των σεισμών της περιοχής, είναι επιφανειακό και το γεγονός αυτό κάνει τους ισχυρούς επιφανειακούς σεισμούς πιο καταστροφικούς σε τοπικό επίπεδο.

Οι ισχυρότεροι ιστορικοί σεισμοί στην πόλη

Οι ισχυρότεροι ιστορικοί σεισμοί που συνέβησαν σε σχετικά πολύ μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλης συνέβησαν, ο μεν πρώτος το 1677 στα Βασιλικά, τα οποία και κατέστρεψε, με εκτιμώμενο μέγεθος περίπου 6,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και ο δεύτερος το 1759 με μέγεθος που εκτιμάται στα 6,5 Ρίχτερ.

Ο σεισμός αυτός σύμφωνα με ιστορικές περιγραφές προκάλεσε πολλές καταστροφές ιδιαίτερα στην πόλη της Θεσσαλονίκης, όπου υπήρξαν και πολλά ανθρώπινα θύματα. Τη σεισμική καταστροφή ακολούθησε  πυρκαγιά, ενώ οι περισσότεροι κάτοικοι εγκατέλειψαν το κλεινόν άστυ για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Μεγέθους 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ ήταν και ο φονικός σεισμός του 1978 στη Θεσσαλονίκη, με επίκεντρο το χωριό Στίβος, προκαλώντας το θάνατο 49 ανθρώπων και τον τραυματισμό 220.

Εκπαιδευτική Σεισμική Τράπεζα θέλει και η Θεσσαλονίκη

Στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών σεμιναρίων και ασκήσεων ετοιμότητας των μαθητών κρίνεται απαραίτητη η προμήθεια Εκπαιδευτικής Σεισμικής Τράπεζας. Αυτή τη στιγμή, ανάλογους σεισμικούς προσομοιωτές έχουν η Κρήτη και η Λέσβος, ενώ έχει ζητηθεί να τοποθετηθεί και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας που βρίσκεται στην προβλήτα Α’ του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.

Ο κ.Παυλίδης, ως πρόεδρος του συγκεκριμένου Μουσείου, εξηγεί πως μια τέτοια σεισμική τράπεζα θα αποτελέσει το καλύτερο εργαλείο εκπαίδευσης καθώς εξοικειώνει τους επισκέπτες με τα σεισμικά φαινόμενα και βοηθά σημαντικά στην καλύτερη διαχείριση του φόβου. 

Η τράπεζα διαμορφώνεται ώστε να προσομοιάζει με σχολική αίθουσα. Εκεί θα φιλοξενούνται μαθητές, οι οποίοι μέσω των τεχνητών σεισμών θα κατανοούν τις διαφορετικές παραμέτρους που επηρεάζουν την ένταση του φαινομένου και κατά συνέπεια τα αποτελέσματα ενός σεισμού. «Θα μπορούν όλα τα παιδιά της Βόρειας Ελλάδας να επισκέπτονται το χώρο και να κάνουν προσομοίωση των σεισμών ώστε να είναι σωστά εκπαιδευμένα», προσθέτει ο ομότιμος καθηγητής.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ KARFITSA